Ταξίδι στην Κρήτη η γη του Μινώταυρου

Ο Πρίγκιπας με τα Κρίνα, Γαλάζιες Κυρίες, Ταυρομάχοι, ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος μας ταξιδεύουν χιλιάδες χρόνια πριν… Στην εποχή του βασιλιά Μίνωα, της πριγκίπισσας Αριάδνης και του Μινώταυρου
” Στην Κνωσό χτυπάει αλλιώς η καρδιά σου κι ο νους σου πλημμυρίζει από ερωτηματικά”
Νίκος Καζαντζάκης
Η Κνωσός εντοπίστηκε το 1878 από το Mίνωα Kαλοκαιρινό. Ο A. Evans άρχισε συστηματικές ανασκαφές το 1900, οι οποίες συνεχίστηκαν έως το 1931 με την ανακάλυψη του ανακτόρου, μεγάλου τμήματος της μινωικής πόλης και των νεκροταφείων.
To σημαντικότερο κέντρο του Μινωικού Πολιτισμού, η Κνωσός, αναπτύσσεται πάνω στο ύψωμα της Κεφάλας μέσα σε ελιές, αμπέλια και κυπαρίσσια και βρίσκεται 5 χιλ. νοτιοανατολικά του Ηρακλείου.
Δίπλα της ρέει ο ποταμός Καίρατος (ο σημερινός Κατσαμπάς). Σύμφωνα με την παράδοση αποτέλεσε την έδρα του βασιλιά Μίνωα και πρωτεύουσα του κράτους του. Με το χώρο του ανακτόρου της Κνωσού συνδέονται οι συναρπαστικοί μύθοι του Λαβύρινθου με τον Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο.
Η Κνωσός αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά αξιοθέατα όχι μόνο της Κρήτης, αλλά και ολόκληρου του κόσμου. Εδώ βρίσκονται τα ερείπια του μεγαλύτερου παλατιού του μινωικού πολιτισμού. Σ αυτό το παλάτι κατοικούσε ο Μίνωας, ο οποίος γεννήθηκε από την ένωση του Δία με την Ευρώπη.
Ο Μίνωας ήταν ιδρυτής της μεγάλης ναυτικής δύναμης του νησιού, ο τρόμος των πειρατών, ο σοφός νομοθέτης και ο αρχηγός της μινωικής θρησκείας.
Ιστορία της Κνωσού
Ο πρώτος οικισμός στην Κνωσό χρονολογείται γύρω στο 7.000π.Χ., στη Νεολιθική Εποχή. Η οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη του οικισμού οδήγησε κατά τα τέλη της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. στην ανέγερση του μεγαλοπρεπούς ανακτόρου της Κνωσού. Αποτέλεσε το κυριότερο κέντρο εξουσίας στην Κρήτη.
Το Πρώτο αυτό ανάκτορο καταστρέφεται κατά το 1.700 π.Χ. περίπου, αλλά ξανακτίζεται για να καταστραφεί οριστικά πια από φωτιά το 1350 πΧ.
Έκτοτε ο χώρος του ανακτόρου μετατρέπεται σε ιερό άλσος της Ρέας, αλλά δεν ξανακατοικείται.

Ανασκαφές

Οι ανασκαφές έδειξαν ότι υπήρχε οικισμός εδώ στην 8η χιλιετία π.Χ., ίσως και πριν, και ότι ένα παλάτι υπήρχε ήδη από την 4η χιλιετία π.Χ..

Η πρώτη μεγάλη ανασκαφή πραγματοποιήθηκε το 1878 από τον εύπορο φιλότεχνο Ηρακλειώτη Μίνω Καλοκαιρινό, ενώ η Κρήτη βρισκόταν ακόμη υπό τουρκική κατοχή. Ο Μίνως Καλοκαιρινός ανάσκαψε τμήμα των δυτικών αποθηκών και έφερε στο φως πολλούς μεγάλους πίθους.

Το Μάρτιο του 1900 ο Άρθουρ Έβανς ανασκάπτει όχι μόνο το ανάκτορο αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Κνωσού
Έκτοτε η αρχαιολογική έρευνα συνεχίζεται διαρκώς και έχει ξεκινήσει πρόγραμμα συντήρησης του ανακτόρου από τις φθορές.
Ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού είναι τεράστιος, καλύπτει περισσότερα από 20.000 τετραγωνικά μέτρα.

Από τα ευρήματα των ανασκαφών διαπιστώνουμε πως μια θηλυκή θεότητα λατρευόταν στη Κνωσό. Οι φιγούρες με μια γυμνόστηθη γυναίκα που κρατά φίδια στα χέρια, πιστεύεται ότι ήταν η θεά των αρχαίων Κρητικών.

Ένα άλλο ήταν το ιερό σύμβολο του διπλού πέλεκα, και ο ταύρος που επίσης λατρευόταν εδώ. Υπήρχαν παιχνίδια , οι ταυροκαθαψίες, όπου νέοι άνδρες και γυναίκες, πηδούσαν πάνω από τους ταύρους ενώ πολλά έργα τέχνης με κέρατα και κεφάλια ταύρων έχουν βρεθεί στην Κνωσό.
Παλάτι της Κνωσού
Επίσης, εντύπωση έκαναν η ποικιλία των δομικών υλικών, τα χρωματιστά κονιάματα, οι ορθομαρμαρώσεις και οι τοιχογραφίες που κοσμούν δωμάτια και διαδρόμους.

Το Ανάκτορο

Το ανάκτορο αναπτύσσεται γύρω από τη μεγάλη Κεντρική Αυλή, χώρο δημόσιων συγκεντρώσεων. Δεύτερη αυλή, η Δυτική, αποτελούσε την επίσημη πρόσβαση στο ανάκτορο αλλά και χώρο τελετουργιών.
Στη δυτική πτέρυγα εντάσσονται οι επίσημοι χώροι διοικητικών και θρησκευτικών δραστηριοτήτων: Το Τριμερές Ιερό, τα Ιερά Θησαυροφυλάκια και οι Υπόστυλες Κρύπτες.
Ξεχωρίζει η Αίθουσα του Θρόνου, με τη δεξαμενή καθαρμών και τον αλαβάστρινο θρόνο που πλαισιώνεται από θρανία.
Αίθουσα του θρόνου
Αίθουσα του θρόνου
Στη νότια πτέρυγα σημαντικότεροι χώροι είναι το Νότιο Πρόπυλο, ο Διάδρομος της Πομπής και η Νότια Είσοδος με την τοιχογραφία του πρίγκηπα με τα Κρίνα.
Στην ανατολική πτέρυγα εντάσσονται χώροι κατοίκησης και μεγάλες αίθουσες υποδοχής, με κυριότερες την Αίθουσα των Διπλών Πελέκεων και το Μέγαρο της Βασίλισσας. Σε αυτές οδηγεί το επιβλητικό μεγάλο Κλιμακοστάσιο.
Από τη Βόρεια Είσοδο γινόταν η επικοινωνία με το λιμάνι της Κνωσού. Η Βόρεια Είσοδος πλαισιώνεται από υπερυψωμένες στοές, από τις οποίες η δυτική κοσμείται με την τοιχογραφία του Κυνηγιού Ταύρου.

Μυθολογία

Ο Μίνωας ήταν το παιδί της πριγκίπισσας της Φοινίκης, Ευρώπης, που είχαν απαχθεί από τον Δία με τη μορφή ενός ταύρου. Του είχε δοθεί το δικαίωμα να είναι βασιλιάς και να κάνει όλους τους νόμους από τον θεϊκό πατέρα του, τον οποίο συμβουλευόταν κάθε εννέα χρόνια.
Ο Δίας ήταν έντονα συνδεδεμένος με την Κρήτη, αφού είχε γεννηθεί μεγαλώσει στον Ψηλορείτη, και μερικές φορές πιστεύεται ότι ήταν ο πρώτος ηγεμόνας του νησιού. Οι Κρητικοί έχουν ακόμα και τον τάφο του εδώ.
Ο Μίνωας ήταν παντρεμένος με την Πασιφάη. Όταν κάποτε ο λαός της Κρήτης αψήφησε το δικαίωμα του στο θρόνο, ο Μίνωας είχε απαντήσει ότι ήταν απόφαση των θεών να είναι αυτός ο Βασιλιάς.
Ως ένδειξη για αυτό, ο Ποσειδώνας έστειλε ένα ταύρο για να θυσιάσει ο βασιλιάς, αλλά ήταν τόσο όμορφος που ο Μίνωας αποφάσισε να τον κρατήσει, θυσιάζοντας έναν από του δικούς του ταύρους. Αυτό εξόργισε τον θεό της θάλασσας και έκανε την Πασιφάη να ερωτευτεί τον θεϊκό ταύρο, το αποτέλεσμα αυτού του δεσμού έφερε στη ζωή ένα παιδί, το Μινώταυρο.
Ο διάσημος αρχιτέκτονας και εφευρέτης Δαίδαλος εργάστηκε για τον Μίνωα, ο βασιλιάς του ζήτησε να κατασκευάσει ένα λαβύρινθο, στον οποίο θα έκλεινε τον Μινώταυρο που ήταν μισός άνθρωπος και μισός ταύρος.
Ο γιος του Μίνωα Ανδρόγεως είχε πάει στην Αθήνα για να ανταγωνιστεί στους αγώνες εκεί. Κέρδισε, αλλά ο βασιλιάς της Αθήνας έστειλε τον νεαρό για να σκοτώσει ένα ταύρο στο Μαραθώνα.
Ο ταύρος όμως σκότωσε τον Ανδρόγεω και όταν το έμαθε ο Μίνωας κήρυξε πόλεμο κατά της Αθήνας. Ο Δίας κατέστρεψε την πόλη, και ο βασιλιάς της αναγκάστηκε να κάνει οτιδήποτε που θα του ζητούσε ο Μίνωας για να γλυτώσει από τον θυμό του θεού.
Ο Μίνωας ζήτησε από τον βασιλιά της Αθήνας επτά νέα κορίτσια και επτά νεαρά αγόρια να στέλνονται στην Κρήτη για να θυσιαστούν στο Μινώταυρο κάθε εννέα χρόνια. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι που ο ήρωας Θησέας στάθηκε ως ένας από τους νέους που έπρεπε να θυσιαστούν.
Η κόρη του Μίνωα, η Αριάδνη τον ερωτεύτηκε και μαζί με τον Δαίδαλο τον βοήθησαν να νικήσει και να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Μετά από αυτό, ο Θησέας πήρε μαζί του την Αριάδνη στο ταξίδι της επιστροφής για την Αθήνα, αλλά τη άφησε στην Νάξο.
Ο Μίνωας τιμώρησε τον Δαίδαλο και τον γιο του Ίκαρο κλείνοντας τους στο λαβύρινθο όπου αργότερα δραπέτευσαν με τα φτερά που είχε φτιάξει ο Δαίδαλος.
Η διαφυγή του Δαίδαλου από την Κρήτη είναι μία από τις πιο γνωστές ιστορίες της ελληνικής μυθολογίας. Έκανε φτερά για τον εαυτό του και το γιο του με κερί και φτερά πουλιών και έτσι πέταξαν προς την ελευθερία.
Παρά τις προειδοποιήσεις όμως του πατέρα του, ο Ίκαρος πέταξε πολύ κοντά στον ήλιο και το κερί με το οποίο ήταν κολλημένα τα φτερά του έλιωσε, και ο Ίκαρος έπεσε και πνίγηκε στη θάλασσα, που από τότε πήρε την ονομασία του το Ικάριο πέλαγος.
Ο Δαίδαλος έφτασε στη Σικελία και βρήκε καταφύγιο στην αυλή του βασιλιά Κόκαλου. Ο Μίνωας έβαλε στόχο να κυνηγήσει τον Δαίδαλο, αλλά όταν έφθασε στη Σικελία, σκοτώθηκε από τις κόρες του βασιλιά Κόκαλου. Μετά το θάνατο του ο Μίνωας έγινε ένας από τους άρχοντες του Άδη.

Ιστορία του λαβύρινθου

Ο Λαβύρινθος στην Ελληνική Μυθολογία, ήταν μια σύνθετη οικοδομική κατασκευή, στην Κνωσσό. Φτιάχτηκε από τον μηχανικό Δαίδαλο για λογαριασμό του μυθικού βασιλιά της Κρήτης, Μίνωα. Ο λόγος που κατασκευάστηκε ήταν για να απομονώσει τον Μινώταυρο, πλάσμα μισός άνθρωπος και μισός ταύρος.

Τελικά τον σκότωσε ο Αθηναίος ήρωας Θησέας, τον οποίο βοήθησε η κόρη του Μίνωα, Αριάδνη να βρει την έξοδό με τον μίτο της.

Ο ίδιος ο Δαίδαλος, κατασκεύασε τόσο περίτεχνα και πολύπλοκα τον λαβύρινθο, που ακόμη και αυτός κατάφερε με δυσκολία να βρει την έξοδό του, όταν ολοκλήρωσε το έργο!

Ο όρος Λαβύρινθος χρησιμοποιείται πολλές φορές για να δηλώσει οικοδόμημα με πολύπλοκους διαδρόμους που κάνουν δύσκολη ή αδύνατη την έξοδο από αυτό καθώς και κάθε παρόμοια διάταξη δρόμων, στοών.

Δεν είναι βέβαιο τι λαοί ζούσαν εδώ από τα βάθη της προϊστορίας. Οι Αχαιοί εισέβαλαν τον 15ο αιώνα π.Χ. και ήταν η κουλτούρα τους που έφερε τον Μινωικό πολιτισμό στο αποκορύφωμά του. Μιλούσαν Ελληνικά, είχαν Έλληνες θεούς και χρησιμοποιούσαν την Κνωσό ως κέντρο.

Πολλά ευρήματα από τις ανασκαφές της Κνωσού είναι στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου, αλλά σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν Μινωικά αντικείμενα στα διάφορα μουσεία.

Το τέλος του Μινωικού πολιτισμού πιθανότατα προκλήθηκε από φυσικές καταστροφές. Ο σεισμός που βύθισε τη μισή Σαντορίνη το 1450 πΧ φαίνεται ότι κατέστρεψε και το μεγαλύτερο μέρος των κτιρίων στην Κρήτη…

Η Κνωσός αποτελούσε και θα αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες τουρίστες απ όλο τον κόσμο αλλά και την Ελλάδα. Τα ερείπια του παλατιού γεμίζουν δέος τον επισκέπτη, ενώ αναπόφευκτα δημιουργούνται ερωτηματικά για μια εποχή που δεν γνώρισε, αλλά παραμένει ακόμα ζωντανή μέσα απ τις πέτρες, τα λιγοστά χρώματα και τα σκόρπια αντικείμενα.

Κάθε επίσκεψη σ αυτό τον τόπο δεν είναι ποτέ η ίδια, αφού κάθε φορά είναι σαν τη πρώτη φορά..

Τα περισσότερα ταξιδιωτικά γραφεία προσφέρουν εκδρομές την Κνωσό, αλλά φυσικά, μπορείτε επίσης να πάτε εκεί μόνοι σας. Από το Ηράκλειο υπάρχει λεωφορειακή σύνδεση με την Κνωσό.

Μέσα στο χώρο υπάρχει και ένα όμορφο παραδοσιακό ταβερνάκι που σερβίρει Ελληνικά φαγητά, και προϊόντα σε πολύ καλές τιμές, το προσωπικό του είναι πολύ ευχάριστο και φιλικό. Σίγουρα αξίζει μετά την ξενάγηση μια στάση για να απολαύσετε ένα πιάτο μουσακά με την συνοδεία Ελληνικής μπύρας η κρασιού.

Αποστολή – Φωτογραφίες – Επιμέλεια: Χάρης Ντάκουλας
Καλοκαίρι 2013.

Recommended For You