Σαλιγκάρια—Μάστιγα ή Λιχουδιά;

ΩΡΑ: έξι το πρωί. Τόπος: η πόλη Καβιένγκ στη διοικητική περιφέρεια της Νέας Ιρλανδίας, στην Παπούα-Νέα Γουινέα. Ένας άντρας παίρνει έναν κουβά χωρητικότητας 5 λίτρων και πηγαίνει από το σπίτι του σ’ ένα λαχανόκηπο που βρίσκεται στο πίσω μέρος της αυλής του. Χρειάζεται περίπου δέκα λεπτά για να γεμίσει τον κουβά—όχι με λαχανικά, αλλά με σαλιγκάρια! Κάνει αυτή τη δουλειά κάθε πρωί σε μια προσπάθεια να αναχαιτίσει τις επιδρομές των σαλιγκαριών, ώστε να μπορέσει να απολαύσει κι εκείνος μερικά λαχανικά.

Πριν από χρόνια, τα σαλιγκάρια βρίσκονταν ουσιαστικά παντού και εξαπλώνονταν αστραπιαία στις παράκτιες περιοχές της Παπούα-Νέας Γουινέας. Έχει υπολογιστεί ότι στην πόλη Μαντάνγκ και μόνο, υπήρχαν ένα εκατομμύριο και πλέον σαλιγκάρια. Αυτά προξενούσαν μεγάλες ζημιές στις σοδειές και στους κήπους. Στο Καβιένγκ, δεν προξενούσαν μόνο αυτές τις ζημιές, αλλά ήταν και ο εφιάλτης του αυτοκινητιστή, ειδικά σε μια βροχερή νύχτα. Οι δρόμοι ήταν κυριολεκτικά γεμάτοι απ’ αυτά. Το να οδηγεί κανείς και να παίρνει στροφή σ’ αυτούς τους δρόμους μπορούσε να γίνει επικίνδυνο, λόγω της πιθανότητας να ντεραπάρει, και εκτός αυτού ήταν και θορυβώδες.

Αλλά από πού ήρθαν όλα αυτά τα σαλιγκάρια; Ένα πράγμα είναι σίγουρο· αυτά δεν είναι ιθαγενή της Παπούα-Νέας Γουινέας. Ανήκουν στην ποικιλία που είναι γνωστή ως το γιγαντιαίο αφρικανικό σαλιγκάρι (Achatina fulica). Στη γλώσσα των ιθαγενών, την πίτζιν Νέας Γουινέας, αυτά λέγονται ντέμντεμ. Εισήχθηκαν στα νησιά του Νότιου Ειρηνικού από την Ανατολική Αφρική, μέσω της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Σύμφωνα με τους ιθαγενείς, το σαλιγκάρι το εισήγαγαν οι Ιάπωνες στρατιώτες στις περιοχές της Νέας Βρετανίας και της Νέας Ιρλανδίας της Παπούα-Νέας Γουινέας στη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Γιατί; Επειδή οι πολύ αποτελεσματικοί αποκλεισμοί των συμμάχων εμπόδιζαν τα ιαπωνικά πλοία με τις προμήθειες να φτάνουν στα στρατεύματά τους που κατείχαν τα νησιά της Παπούα-Νέας Γουινέας. Έτσι, τους έφεραν τα σαλιγκάρια για να τους ανακουφίσουν από την έντονη έλλειψη τροφής.

Στην Ιαπωνία, δεν στάθηκε ποτέ δυνατό να αναπαραχθούν με επιτυχία αυτά τα εδώδιμα σαλιγκάρια, επειδή το κλίμα εκεί είναι πολύ κρύο γι’ αυτά. Στην Παπούα-Νέα Γουινέα όμως, βρήκαν απόλυτα ιδανικές τις συνθήκες, τόσο ιδανικές που γεννούν μέχρι 6.000 αυγά στη διάρκεια της ζωής τους. Δεν πέρασε πολύς καιρός και τα ντέμντεμ πολλαπλασιάστηκαν σε τέτοιο βαθμό ώστε σ’ ένα μικρό κήπο να υπάρχουν αρκετά απ’ αυτά για να γεμίζουν έναν κουβά κάθε μέρα!

Προσπάθειες για να Κρατηθούν Υπό Έλεγχο

Το όστρακο ενός ντέμντεμ μπορεί να φτάσει σε μήκος τα δέκα εκατοστά. Άρα πρόκειται για αρκετά μεγάλο σαλιγκάρι. Κι εφόσον είναι τόσο παραγωγικά, προξενούν σημαντικές ζημιές σε σοδειές και φυτά. Τι μπορεί να γίνει σχετικά μ’ αυτά; Από τη στιγμή που ήρθαν, είναι κυριολεκτικά αδύνατο να απαλλαγεί κανείς απ’ αυτά. Μπορούν όμως να κρατηθούν υπό έλεγχο.

Έχουν χρησιμοποιηθεί με κάποια επιτυχία δολώματα που περιέχουν δηλητήρια, όπως η μεθαλδεύδη. Επίσης έχουν γίνει προσπάθειες να εισαχθούν σαλιγκάρια-κανίβαλοι που τρώνε τα ντέμντεμ. Ωστόσο τα ντέμντεμ εξακολουθούν να πολλαπλασιάζονται έτσι ώστε ο αριθμός τους να διατηρείται σταθερός.

Τι άλλο μπορεί να γίνει σχετικά με τα σαλιγκάρια; Γιατί να μην αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με δραστικά μέτρα και να μη χρησιμοποιηθούν για τον ίδιο ακριβώς σκοπό για τον οποίο εισήχθηκαν στα νησιά; Γιατί να μην αποτελέσουν τροφή;

Λιχουδιά «Ντέμντεμ»

Οι Μελανήσιοι δίνουν τα ντέμντεμ τροφή στα πουλερικά και στα γουρούνια τους. Επίσης, συνιστάται να ξεχωρίζονται από το όστρακό τους για τα κοτόπουλα, καθώς και να γίνονται μαγειρευτά ή να ξεραίνονται στον ήλιο. Τα γουρούνια μαθαίνουν να σπάνε τα όστρακα μόνα τους, αλλά τα σαλιγκάρια θα πρέπει να μαγειρεύονται, γιατί τα γουρούνια μπορούν να αρρωστήσουν από τα παράσιτα που μεταφέρουν τα σαλιγκάρια.

Αν τα σαλιγκάρια δεν σας φαίνονται ελκυστικά ωμά, βρασμένα ή ξεραμένα στον ήλιο, να είστε βέβαιοι ότι υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να τα ετοιμάσετε. Θυμηθείτε απλώς ότι σε χώρες όπως η Ελβετία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Κίνα και σε πολλά μέρη της Αφρικής, το ταπεινό ντέμντεμ αποτελεί λιχουδιά! Γενικά είναι γνωστό ως εσκαργκό και λαμπρύνει με την παρουσία του τα τραπέζια ορισμένων από τα καλύτερα εστιατόρια.

Στην Παπούα-Νέα Γουινέα ιδρύθηκε πρόσφατα μια Επιτροπή Ντέμντεμ. Σκοπός της είναι να δείξει στο κοινό πώς μπορούν αυτά τα σαλιγκάρια να ετοιμαστούν, να μαγειρευτούν και να σερβιριστούν. Προσφέρει ακόμα και μια συνταγή από τον ιδιοκτήτη ενός από τα καλύτερα εστιατόρια στη Μελβούρνη της Αυστραλίας. Μένει να δούμε αν η επιτροπή θα κατορθώσει να κάνει τους κατοίκους της Παπούα-Νέας Γουινέας να μάθουν τα καλά σημεία που περιλαμβάνονται στο να τρώει κανείς ντέμντεμ.

*** g89 22/6 σ. 22-23 ***

Recommended For You