«Θυμήσου το Περλ Χάρμπορ!» ένας αυτόπτης μάρτυρας αφηγείται

ΗΤΑΝ ένα όμορφο κυριακάτικο πρωινό στο νησί Οάχου. Η Αντελάιν, ένα κορίτσι ιαπωνικής καταγωγής που ζούσε στη Χαβάη, μαθήτρια της έκτης δημοτικού, βρισκόταν στην αυλή του σπιτιού της στο κέντρο της Χονολουλού. Είδε αεροπλάνα να πετούν και καπνό να έρχεται από τη μεριά του Περλ Χάρμπορ. Ήταν μια ακόμα στρατιωτική άσκηση;

images

Οι άνθρωποι στο Οάχου ήταν τόσο πολύ συνηθισμένοι στα στρατιωτικά γυμνάσια και στους εικονικούς πυροβολισμούς, ώστε ακόμα και ο αντιναύαρχος Ουίλιαμ Σ. Πάι του Αμερικανικού Στόλου του Ειρηνικού κοίταξε έξω από το παράθυρο του διαμερίσματός του και είπε στη γυναίκα του: «Λίγο παράξενο να κάνει ο στρατός ασκήσεις βολής Κυριακή πρωί». Εκείνο το κυριακάτικο πρωινό ήταν η 7η Δεκεμβρίου 1941.

Ακούγοντας τα αεροπλάνα που πλησίαζαν, ένα 13χρονο αγόρι κοίταξε έξω από το παράθυρο. «Μπαμπά», είπε στον πατέρα του, ο οποίος ήταν διοικητής της Βάσης Ναυτικής Αεροπορίας του Κανεόε, «αυτά τα αεροπλάνα έχουν κόκκινους κύκλους πάνω τους». Αυτός ο κόκκινος δίσκος, ο ανατέλλων ήλιος, πάνω στα αεροπλάνα του Ιαπωνικού Αυτοκρατορικού Ναυτικού τα εξηγούσε όλα—επρόκειτο για αιφνιδιαστική επίθεση!

Ο ναύαρχος Χ. Ε. Κίμελ, διοικητής του Αμερικανικού Στόλου του Ειρηνικού στο Περλ Χάρμπορ, ειδοποιήθηκε τηλεφωνικά για την επίθεση. Το πρόσωπό του «έγινε άσπρο σαν τη στολή του» καθώς στεκόταν εμβρόντητος και παρακολουθούσε τα εχθρικά αεροπλάνα να βουίζουν σαν σφήκες καθώς βομβάρδιζαν το στόλο του. «Κατάλαβα από την αρχή», είπε, «ότι κάτι τρομερό συνέβαινε, ότι δεν επρόκειτο για μια συνηθισμένη επιδρομή από μερικά μεμονωμένα αεροπλάνα. Ο ουρανός ήταν γεμάτος από εχθρικά αεροπλάνα».

«Τόρα, Τόρα, Τόρα»

Λίγα λεπτά προτού οι εκρήξεις από τις τορπίλες και τις βόμβες θρυμματίσουν τη γαλήνη του Περλ Χάρμπορ, ένας αξιωματικός άρχισε να διακρίνει το νησί Οάχου από το ιαπωνικό βομβαρδιστικό κάθετης εφόρμησης στο οποίο επέβαινε. «Τόσο ήσυχο νησί· κρίμα να επιτεθεί κανείς», σκέφτηκε.

Ωστόσο, το άνοιγμα που δημιουργήθηκε ανάμεσα στα σύννεφα επηρέασε εντελώς διαφορετικά τον διοικητή Μιτσούο Φουσίντα, αρχηγό πτήσης της δύναμης κρούσης. «Ο Θεός πρέπει να είναι μαζί μας», σκέφτηκε. «Το χέρι του Θεού πρέπει να ήταν αυτό που απομάκρυνε τα σύννεφα ακριβώς πάνω από το Περλ Χάρμπορ».

Στις 7:49 π.μ., ο Φουσίντα έδωσε το σύνθημα με το οποίο θα άρχιζε η επίθεση, «Τόου, Τόου, Τόου», που σήμαινε «Επίθεση!» στα ιαπωνικά. Σίγουρος πως οι αμερικανικές δυνάμεις είχαν καταληφθεί εντελώς απροετοίμαστες, διέταξε να σταλεί με σήματα μορς το μήνυμα που μαρτυρούσε ότι η αιφνιδιαστική επίθεση είχε γίνει—τις πασίγνωστες συνθηματικές λέξεις «Τόρα, Τόρα, Τόρα» («Τίγρης, Τίγρης, Τίγρης»).

Η Αιφνιδιαστική Επίθεση Φέρθηκε σε Πέρας

Πώς ήταν δυνατόν μια μεγάλη ναυτική δύναμη, έξι αεροπλανοφόρων, να πλησιάσει ύπουλα σε απόσταση μόλις 370 χιλιομέτρων από το Οάχου και να απονηώσει το πρώτο κύμα επίθεσης που περιλάμβανε 183 αεροσκάφη, τα οποία δεν εντοπίστηκαν από τα ραντάρ και κατάφεραν ένα τέτοιο φοβερό πλήγμα στον Αμερικανικό Στόλο του Ειρηνικού; Πρώτα-πρώτα, η ναυτική δύναμη των Ιαπώνων ακολούθησε πορεία προς τα βόρεια παρά το γεγονός ότι, επειδή ήταν χειμώνας, οι θάλασσες ήταν ταραγμένες. Οι περιπολίες των Η.Π.Α. βόρεια του Περλ Χάρμπορ ήταν ανεπαρκείς. Και τα αεροπλανοφόρα των Ιαπώνων τήρησαν αυστηρή σιγή ασυρμάτου.

Εντούτοις, τα ραντάρ επαγρυπνούσαν για να ανιχνεύσουν οποιοδήποτε αεροσκάφος πλησίαζε στο στρατηγικής σημασίας νησί. Περίπου στις εφτά του βαρυσήμαντου εκείνου πρωινού, δυο στρατιώτες εν υπηρεσία στον Κινητό Σταθμό Ραντάρ της Οπάνα στο νησί Οάχου εντόπισαν ασυνήθιστα μεγάλες φωτεινές κηλίδες στον παλμογράφο, πράγμα που φανέρωνε την ύπαρξη «πιθανόν 50 και πλέον» αεροπλάνων. Αλλά όταν ενημέρωσαν το Κέντρο Πληροφοριών, τους είπαν να μην ανησυχούν. Ο αξιωματικός στο Κέντρο Πληροφοριών υπέθεσε πως επρόκειτο για πτήση των αμερικανικών βομβαρδιστικών Β-17 που αναμενόταν να έρθουν από το ηπειρωτικό τμήμα της χώρας.

Αλλά και πάλι, δεν κατάλαβε η κυβέρνηση της Αμερικής ότι ο αέρας μύριζε μπαρούτι, σαν να λέγαμε; Η ιαπωνική κυβέρνηση είχε στείλει στους αντιπροσώπους της στην Ουάσινγκτον, D.C., ένα υπόμνημα με 14 σημεία το οποίο έπρεπε να επιδοθεί στον Κόρντελ Χολ, υπουργό εξωτερικών, ακριβώς στη 1:00 μ.μ., ώρα Ανατολικού Διαμερίσματος, της 7ης Δεκεμβρίου 1941. Αυτό θα ήταν το πρωινό της 7ης Δεκεμβρίου στο Περλ Χάρμπορ. Το υπόμνημα δήλωνε ότι η Ιαπωνία θα διέκοπτε τις διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με κρίσιμα πολιτικά ζητήματα. Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, που είχε υποκλέψει το υπόμνημα, αντιλήφθηκε τη σοβαρότητα της κατάστασης. Τη νύχτα πριν από εκείνη τη βαρυσήμαντη ημέρα, ο Φρανκλίνος Ντ. Ρούσβελτ, που ήταν τότε Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, είχε λάβει τα πρώτα 13 σημεία του εγγράφου που είχε υποκλαπεί. Αφού το διάβασε, είπε εν ολίγοις: «Αυτό σημαίνει πόλεμο».

Αν και οι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Πολιτειών καταλάβαιναν ότι οι Ιάπωνες επρόκειτο να προβούν σε εχθροπραξίες, Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The New Encyclopædia Britannica) λέει: «Δεν γνώριζαν πότε και πού θα λάβαιναν χώρα». Οι περισσότεροι πίστευαν ότι θα γίνονταν κάπου στην Άπω Ανατολή, ίσως στην Ταϋλάνδη.

Το ραντεβού που είχε δοθεί για τη 1:00 μ.μ. έπρεπε να καθυστερήσει, επειδή οι γραμματείς της ιαπωνικής πρεσβείας αργούσαν να δακτυλογραφήσουν το υπόμνημα στην αγγλική. Όταν ο Ιάπωνας πρεσβευτής επέδωσε το έγγραφο στον Χολ, η ώρα στην Ουάσινγκτον ήταν 2:20 μ.μ. Εκείνη την ώρα το Περλ Χάρμπορ ήταν τυλιγμένο στις φλόγες και απειλούνταν από το δεύτερο κύμα της επίθεσης. Ο Χολ είχε ήδη μάθει τα νέα για την επιδρομή. Ούτε κάθισμα δεν πρόσφερε στους απεσταλμένους· διάβασε το έγγραφο και μ’ ένα νεύμα του κεφαλιού τούς έδειξε ψυχρά την πόρτα.

Η καθυστέρηση στην επίδοση του αναμενόμενου τελεσίγραφου ενέτεινε την οργή των Αμερικανών απέναντι στην Ιαπωνία. Ακόμα και ορισμένοι Ιάπωνες κατάλαβαν ότι, κάτω από αυτές τις συνθήκες, η στρατηγική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ είχε μετατραπεί από αιφνιδιαστική σε ύπουλη. «Οι λέξεις ‘ΘΥΜΗΣΟΥ ΤΟ ΠΕΡΛ ΧΑΡΜΠΟΡ’ έγιναν ο όρκος που πυροδότησε το αγωνιστικό πνεύμα του αμερικανικού λαού», έγραψε ο Μιτσούο Φουσίντα, ο διοικητής πτήσης του πρώτου κύματος επίθεσης. Ο ίδιος παραδέχτηκε: «Η επίθεση συσσώρευσε στην Ιαπωνία όνειδος το οποίο δεν έσβησε ακόμα και μετά την ήττα της στον πόλεμο».

Ο Φρανκλίνος Ντ. Ρούσβελτ αποκάλεσε την 7η Δεκεμβρίου «ημέρα αίσχους». Εκείνη την ημέρα στο Περλ Χάρμπορ, οχτώ αμερικανικά θωρηκτά και άλλα δέκα σκάφη βυθίστηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές, και πάνω από 140 αεροσκάφη καταστράφηκαν. Οι Ιάπωνες έχασαν 29 αεροσκάφη από τα συνολικά 360 καταδιωκτικά και βομβαρδιστικά τα οποία επιτέθηκαν σε δυο κύματα, μαζί με πέντε υποβρύχια-νάνους. Πάνω από 2.330 Αμερικανοί σκοτώθηκαν και 1.140 τραυματίστηκαν.

Με την κραυγή «Θυμήσου το Περλ Χάρμπορ!» η αμερικανική κοινή γνώμη ενώθηκε εναντίον της Ιαπωνίας. «Με μια μόνο αρνητική ψήφο στη Βουλή», αναφέρει το βιβλίο Το Περλ Χάρμπορ ως Ιστορία—Αμερικανοϊαπωνικές Σχέσεις 1931-1941 (Pearl Harbor as History—Japanese-American Relations 1931-1941), «το Κογκρέσο (όπως κι ο αμερικανικός λαός γενικά) ενώθηκε υπό τον Πρόεδρο Ρούσβελτ στη σταθερή απόφαση να νικήσουν τον εχθρό». Η επιθυμία να εκδικηθούν για την επιδρομή αποτελούσε υπεραρκετό λόγο για την έναρξη εχθροπραξιών εναντίον της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου.

Μια Αιφνιδιαστική Επίθεση για την Παγκόσμια Ειρήνη;

Πώς δικαιολόγησαν τις εχθρικές τους ενέργειες οι Ιάπωνες ηγέτες; Όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, ισχυρίστηκαν ότι αυτές αποσκοπούσαν στην εγκαθίδρυση παγκόσμιας ειρήνης με τη συνένωση ‘ολόκληρου του κόσμου σε μια μεγάλη οικογένεια’ ή αλλιώς χάκο ίτσιου. Αυτό αποτέλεσε το σύνθημα που οδήγησε τους Ιάπωνες στην αιματοχυσία. «Ο βασικός σκοπός της εθνικής πολιτικής της Ιαπωνίας», δήλωσε το ιαπωνικό υπουργικό συμβούλιο το 1940, «είναι η σταθερή εγκαθίδρυση παγκόσμιας ειρήνης σε αρμονία με το ευγενές πνεύμα του χάκο ίτσιου το οποίο αποτέλεσε το θεμέλιο της χώρας, και, ως πρώτο βήμα, η δημιουργία μιας νέας τάξης στη Μείζονα Ανατολική Ασία».

Μαζί με το σύνθημα χάκο ίτσιου, η απελευθέρωση της Ασίας από τις Δυτικές δυνάμεις αποτέλεσε τον άλλο μεγάλο σκοπό των ιαπωνικών πολεμικών προσπαθειών. Και οι δυο αυτοί στόχοι θεωρήθηκαν θέλημα του αυτοκράτορα. Προκειμένου να πραγματοποιήσουν αυτή την παγκόσμια κατάκτηση, οι μιλιταριστές οδήγησαν το έθνος σε πόλεμο με την Κίνα και κατόπιν με τις Δυτικές δυνάμεις, περιλαμβανομένων και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ωστόσο, ο Ισορόκου Γιαμαμότο, ανώτατος διοικητής του Συνδυασμένου Στόλου της Ιαπωνίας, κατέληξε στο ρεαλιστικό συμπέρασμα ότι οι ιαπωνικές δυνάμεις δεν θα μπορούσαν με κανέναν τρόπο να υπερισχύσουν των Ηνωμένων Πολιτειών. Διέκρινε μόνο μία πιθανότητα να κυριαρχήσει η Ιαπωνία στην Ασία. Το Αυτοκρατορικό Ναυτικό έπρεπε «να επιτεθεί με σφοδρότητα και να καταστρέψει τον κύριο στόλο των Ηνωμένων Πολιτειών στο ξεκίνημα του πολέμου, έτσι ώστε το ηθικό του Ναυτικού των Η.Π.Α. και του λαού» να «κλονιστεί τόσο πολύ σε σημείο που να μην μπορεί να αναπτερωθεί», εξήγησε. Έτσι, γεννήθηκε η ιδέα για την αιφνιδιαστική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ.

Recommended For You